De brandstof past goed bij de sterke punten van de majors op het gebied van projectmanagement en hun diepe zakken.
Na jaren prutsen plannen grote oliemaatschappijen eindelijk het soort grootschalige investeringen dat van groene waterstof een serieuze business zou maken.
Ze jagen een heel specifieke visie van een koolstofarme toekomst na - miljarden dollars kostende ontwikkelingen die enorme concentraties hernieuwbare elektriciteit opwekken en deze omzetten in chemicaliën of schone brandstoffen die over de hele wereld verscheept kunnen worden om vrachtwagens, schepen of zelfs vliegtuigen van energie te voorzien.
De oliemultinationals bouwen al sinds jaar en dag miljardenprojecten", zegt Julien Rolland, hoofd energie en hernieuwbare energie bij grondstoffenhandelaar Trafigura Group Pte Ltd. "Dit groene waterstof- en ammoniakspul wordt de nieuwe energie-industrie. "Dit groene waterstof- en ammoniakspul wordt de nieuwe energie-industrie."
Het plan past goed bij de natuurlijke sterke punten van de bedrijven op het gebied van projectmanagement en hun financiële gewicht, maar zelfs met die voordelen zetten ze nog steeds zwaar in op een onbewezen technologie die zijn potentieel wel eens niet zou kunnen waarmaken.
"Ik denk niet dat er ook maar één bedrijf is dat iets op deze schaal heeft ontwikkeld," zegt Gero Farruggio, hoofd van Australië en wereldwijde duurzame energie bij consultant Rystad A/S.
Diepe zakken
Deze maand is er veel groot nieuws geweest over waterstof.
BP Plc neemt het voortouw in het $36 miljard kostende Asian Renewable Energy Hub, een project dat 26 gigawatt aan zonne- en windmolenparken wil installeren op een uitgestrekt stuk van 6.500 vierkante kilometer in de Pilbara-regio in West-Australië en de opgewekte elektriciteit wil gebruiken om watermoleculen te splitsen in waterstof en zuurstof. Als het eenmaal volledig ontwikkeld is, zou het elk jaar ongeveer 1,6 miljoen ton groene waterstof of 9 miljoen ton ammoniak produceren, waar kunstmest van gemaakt kan worden.
TotalEnergies SE heeft zich aangesloten bij het conglomeraat van de Indiase miljardair Gautam Adani in een onderneming die de ambitie heeft om de komende 10 jaar maar liefst $50 miljard te investeren in groene waterstof. Een initiële investering van $5 miljard zal 4 gigawatt aan wind- en zonne-energiecapaciteit ontwikkelen, waarvan ongeveer de helft elektrolyzers zal voeden die waterstof produceren voor de productie van ammoniak. De onderneming zou tegen 2030 kunnen uitgroeien tot een jaarlijkse productie van 1 miljoen ton groene waterstof, aangedreven door 30 gigawatt aan schone energie.
Het is slechts een kwestie van tijd voordat Shell Plc volgt met een eigen megaproject, zei Paul Bogers, vicepresident waterstof bij het bedrijf. Shell is op zoek naar een plek waar voldoende wind- en zonne-energie voorhanden is voor een grootschalig project dat haar sterke punten zou uitspelen, zei hij in een interview in de marge van de Financial Times Hydrogen Summit in Londen.
"De omvang van deze projecten wordt niet gedaan door een kleine startup," zei Bogers. "Het vereist diepe zakken."
De Amerikaanse reus Chevron Corp. is klaar om miljarden uitgeven op een mengsel van groene en blauwe waterstof, dat een chemische reactie gebruikt om aardgas te splitsen en de kooldioxide op te vangen en op te slaan. Kleinere spelers in de oliemarkt raken ook betrokken, met Trafigura die kijkt naar een aantal middelgrote groene waterstofprojecten, zoals een ontwikkeling van 440 megawatt in de buurt van Adelaide, Australië.
Hoewel het handelshuis niet de balans heeft van een grote oliemaatschappij, is het op zoek naar grootschalige projecten met een capaciteit van meerdere gigawatt, waaronder een project in Zuid-Amerika, om vervolgens een grotere partner aan te trekken om het daadwerkelijk te bouwen, aldus Rolland.
Lifeline naar de toekomst
De mondiale supermajors geven nog steeds het grootste deel van hun geld uit aan olie en gas, maar besteden een steeds groter deel aan koolstofarme energie. Dit omvat grote investeringen in gebieden die ver buiten hun kernactiviteiten liggen - windmolenparken op zee, zonnecentrales, batterijtechnologie en opladers voor elektrische auto's.
"Elektronen hebben niet het soort infrastructuur nodig" waarin de oliemultinationals gespecialiseerd zijn, zegt Meredith Annex, een analist bij BloombergNEF. Maar waterstof is een molecuul en "dit zijn bedrijven die verstand hebben van moleculen en het ontwerpen van infrastructuur rond moleculen."
Tot voor kort waren de waterstofplannen van de grote bedrijven bescheiden. BP ontwikkelt een elektrolyse op haar raffinaderij in Lingen (Duitsland) en haar fabriek in Castellon (Spanje) om groene waterstof te maken voor gebruik in die faciliteiten. Shell startte vorig jaar een 10 megawatt fabriek op die waterstof produceert voor zijn Rheinland raffinaderij in Duitsland en heeft al plannen om de capaciteit uit te breiden.
De aard van waterstof, met zijn complexe verwerkingsinstallaties, pijpleidingen en opslagfaciliteiten onder druk, en de gespecialiseerde tankers die nodig zijn voor de distributie, maakt het "een levensader naar de toekomst" voor Big Oil, aldus Annex.
Er is nog een andere natuurlijke synergie voor bedrijven die een lange geschiedenis hebben in het zoeken naar de grootste energieconcentraties en de grootste markten ter wereld en het vinden van goedkope manieren om ze met elkaar te verbinden.
Voor groene waterstof "is een van de belangrijkste kenmerken het hebben van zeer concurrerende hernieuwbare energiebronnen", zegt Tom Ellacott, een senior vice-president bij consultant Wood Mackenzie Ltd. "BP is naar Australië gegaan omdat "je veel zon hebt", terwijl TotalEnergies in India zit omdat "goedkope ammoniak een potentieel zeer grote markt is". BP is naar Australië gegaan omdat "je daar veel zon hebt", terwijl TotalEnergies in India is omdat "goedkope ammoniak een potentieel zeer grote markt is.
Lang spel
Hoewel gigantische projecten de toekomst van groene waterstof kunnen zijn, is er nog een lange weg te gaan voordat bewezen is dat ze commercieel levensvatbaar zijn, zegt Pierre-Etienne Franc, chief executive officer van Hy24, een joint venture van vermogensbeheerders Ardian SAS en FiveT Hydrogen.
"Je kunt niet zomaar van 10 megawatt naar gigawatt gaan," zei Franc. Eerst zal het nodig zijn om installaties te bouwen op een schaal van honderden megawatts - 10 keer de grootte van proefprojecten die momenteel in Europa lopen. Deze zullen de operationele kennis en de productiecapaciteit van elektrolyzers vergroten die nodig zijn om op te schalen naar het volgende niveau, zei hij.
Rystad schat dat de gemiddelde grootte van een groene waterstofelektrolyzer 3 tot 4 megawatt is. Tegen 2025 zou dat 20 keer zo groot moeten zijn, waardoor er nog veel werk moet worden verzet voor ontwikkelingen op gigawattschaal.
Er is nog een lange weg te gaan voordat een van deze projecten daadwerkelijk significante kapitaalinvesteringen zal zien," zei Farruggio. "Het zal misschien ver gezocht zijn om dit voor 2030 te zien gebeuren."
Dat past in de aangekondigde tijdschema's voor de volledige uitbreiding van de groene waterstofprojecten van BP en TotalEnergies en is ruim binnen de deadline van 2050 voor de bedrijven om koolstofemissies netto nul te bereiken. Grootschalige waterstof, hoe onbewezen ook, zou de beste kans kunnen zijn voor de huidige generatie oliemultinationals om belangrijke spelers te blijven in een klimaatvriendelijke energie-industrie in het midden van de 21e eeuw.
"Op een gegeven moment zullen olie en gas moeten gaan afnemen om op dat traject van Parijs te komen," aldus Ellacott. Groene waterstof is het meest geschikt voor een nieuw koolstofarm winstcentrum omdat het "zo'n grote groeimarkt voor de lange termijn is, die echt in de sweet spot van de majors zit wat betreft synergieën met hun bestaande activiteiten."
Artikel oorspronkelijk geschreven door Will Mathis, Laura Hurst en Francois De Beaupuy
